سازه ها یا اسکلت های بتن مسلح از اجزای ساخته شده از بتن مسلح تشکیل می شود. بتن ترکیبی از دانه های سنگی و خمیر سیمان است. سیمان به عنوان یک ماده چسبنده دانه های سنگی را به هم می چسباند و ماده سخت و متراکمی بوجود می آورد. بتن به تنهایی در مقابل فشار مقاومت خوبی دارد. ولی وقتی کشیده می شود ترک می خورد. برای رفع مشکل، میلگردهای فولادی داخل بتن قرار می دهند تا کشش را تحمل کند.
یک تیر بتن مسلح
برای ساخت سازه های بتن مسلح، ابتدا میلگردهای فولادی، یا همان آرماتورها، به هم بسته می شوند. سپس، دور آنها قالب فلزی یا چوبی گذاشته می شود و داخل قالب با بتن پر می شود.
برتری های سازه بتنی
۱- ایجاد شکلهای دلخواه با استفاده از قالب
قالب های اجرای سازه بتنی را می توان به هر شکلی ساخت. در نتیجه، امکان اجرای سازه های با شکل پیچیده وجود دارد.
۲- ساخت مرحله ای
ساختمانهای بتنی طبقه به طبقه ساخته می شوند. ابتدا باید ستونهای طبقه را اجرا کرد سپس سقف آن را آرماتور بندی و بتن ریزی کرد.از این رو، نیاز به خرید یکجای همه مصالح اسکلت نمی باشد.
۳- ساخت در محل
ساخت ساختمانهای بتنی به دو صورت درجا و پیش ساخته انجام میگیرد. در حالت درجا، در همان محل آرماتورگذاری، قالب بندی و بتن ریزی می شود. از این رو، نیاز به کارخانه ساخت قطعات نمی باشد و با استفاده از نیروهای فنی و یک سری تجهیزات حداقلی می توان سازه را ساخت.
۴- مقاومت خوب در برابر رطوبت
مقاومت بتن در معرض رطوبت افزایش می یابد. چنانچه از رسیدن رطوبت به میلگردهای فولادی داخل بتن جلوگیری شود سازه بتنی مدتهای طولانی در برابر رطوبت مقاومت می کند. به همین دلیل از آن برای ساخت استخرها و مخازن آب استفاده می کنند.
۵- مقاومت خوب در برابر حریق
بتن متراکم مقاومت خوبی در برابر آتش دارد. چنانچه حرارت به میلگردهای بتن مسلح برسد مقاومت میلگردها کاهش می باید و افزایش حجم میلگرد باعث ترکیدن پوسته بتنی روی آرماتورها می گردد. از این رو، برای افزایش مقاومت سازه بتن مسلح، پوشش بتنی روی میلگردها به اندازه کافی گرفته می شود.
نقاط ضعف سازه بتنی
۱- مقاطع بزرگ
مقاطع تیرها و ستونهای بتنی بزرگ هستند و فضای قابل ملاحظه ای را اشغال می کنند.
۲- وزن زیاد
بزرگی مقاطع باعث وزن زیاد سازه بتنی می شود. از این رو، نیروهای زلزله بر این سازه ها بیشتر است.
۲- ساخت در محل
ساخت در محل همانگونه که از محاسن سازه بتنی می باشد می تواند نقطه ضعف آن هم باشد. زیر کنترل کیفی و دقت در اجرا به اندازه کافی نیست. افزون بر این، بتن برای رسیدن به مقاومت کافی نیاز به مراقبت و مرطوب نگهداشتن سطح دارد . عدم رسیدن رطوبت کافی بشدت روی مقاومت بتن تاثی منفی دارد.
۳- سرعت اجرای کم
رسیدن اعضای بتنی به مقاومت کافی برای ادامه کار نیاز به زمان دارد. حدود ۴ هفته نیاز است تا بتن به مقاومت مورد نظر طراح برسد. از سوی دیگر، اجرای مرحله ای نیز زمانبراست.
۴- مقاومت کم در برابر محیطهای خورنده سولفاتی و کربناتی
قرار گرفتن بتن در مجاورت محیطهای سولفاتی و کربناتی باعث نفوذ یون کلر یا سولفات به داخل بتن می شود. با خشک شدن سطح مواد نفوذ کرده متورم شده و باعث ترکیدن بتن سطحی می شود. از بین رفت لایه رویه، سرعت نفوذ و خرابی بیشتر را به دنبال دارد.
سیستمهای سازه بتنی
سازه های بتنی از نظر تحمل نیروها به چند دسته زیر تقسیم می شوند:
۱- قاب خمشی
۲- قاب خمشی به همراه دیوار برشی بتنی
۳- دیوارهای بتن مسلح باربر